گیاه موز

موز نام میوه و گیاه با همین نام است که بومی مناطق گرمسیری جنوب شرق آسیا مجمع شبه جزیره مالزی، و استرالیا است. امروزه این گیاه در همه مناطق گرمسیری با رطوبت مناسب کاشت می‌شود.

درخت موز در کناره جنگل رشد می‌کند از این رو بیشتر در برابر خطر تغییر اقلیم و آتشسوزی و تخریب جنگل قرار دارد.

در سال  1834 میلادی تعدادی گیاه موز از جزیره موریس  برای ویلیام کاوندیش دوونشر فرستاده شد. او این گیاه را در گلخانه خود در داربیشر پرورش داد. تا دهه 1950 میلادی، محصول موز جهان گونه‌ای موز خوشمزه‌تر از کاوندیش کنونی به نام «گروس میشل» یا «مایک گنده» بود. اما پژمردگی فوزاریوم یا «بیماری پاناما» یا «آفت پژمردگی» تقریباً ریشه آن را کند و از آن پس «موز کاوندیش» که مقاوم‌تر بود جای آن را گرفت. اما هنوز گروس میشل در برخی مناطق که آلوده به آفت پژمردگی نیست کشت می‌شود.

میوه موز

موز، منبع اصلی نشاسته برای مردم بسیاری در نواحی گرمسیری است. بسته به مقدار باردهی و رسیده بودن موز، مزه گوشت موز می‌تواند مزه‌های متفاوتی شبیه نشاسته تا مزهٔ شیرین داشته باشد و بافت آن هم ممکن است سفت تا خمیری مانند باشد. هم پوست موز و هم بخش درونی آن را می‌توان خام خورد یا پُخت. بوی موز تازه به خاطر ایزو آمیل استات است که با نام «روغن موز» هم شناخته می‌شود. ایزو آمیل استاتبه همراه چندین ترکیب دیگر مانند بوتیل استات و ایزوبوتیل استات از عوامل مهم مزه موز است.

در مرحله رسیدن، موز، گاز اتیلن تولید می‌کند که به عنوان هورمون گیاهی عمل کرده و به‌طور غیرمستقیم در مزه موز اثر می‌گذارد. اتیلن، با تحریک آنزیم آمیلاز، نشاسته را به شکر تجزیه می‌کند. موز کمتر رسیده و سبز، نشاسته بیشتر و در نتیجه مزه شبیه‌تری به نشاسته دارد. از سوی دیگر، موز زرد با توجه به داشتن میزان قند بیشتر، مزه شیرین‌تری دارد. علاوه بر این، اتیلن نشانگر تولید پکتیناز است. پکتیناز آنزیمی است که پکتیناز موجود بین سلول‌های موز را تجزیه کرده و موجب می‌شود تا موز به هنگام رسیدن نرم شود.

 

موز خشک

موز خشک شده بسیار خوشمزه و فوق العاده است زیرا مزه های همیشگی که در موزه تازه وجود دارد، در موز خشک شده غلظت یافته و بیشتر شده اند.

موز خشک شده یک عصاره واقعی از املاح معدنی است.

غنی بودنش از پتاسیم در واقع یک شانس بزرگ برای ورزشکاران است. و فیبر فراوانش برای روده کم کار بسیار مفید و کاراست. موز خشک شده مطمئنا سرشار از کربوهیدرات هاست.

کربوهیدارت ها در موز خشک شده به دو شکل کربوهیدرات ساده (خصوصا فروکتز) و کربوهیدرات پیچیده (آمیدون) موجودند. موز خشک شده عصرانه ای بسیار مناسب برای بچه هاست.

این ماده غذایی انرژی مورد نیازشان را تامین می کند نه چربی را، بر خلاف یک نان شکلاتی که سرشار از چربی و فاقد املاح معدنی است.

خواص درمانی موز

درمان اسهال

موز خشک   در درمان اسهال موثر است. این میوه همچنین تعادل مایعات را تنظیم می‌کند.

حالت تهوع

موز حالت تهوع صبحگاهی را درمان می‌کند. خوردن موز به عنوان میان‌وعده و در فواصل منظم زمانی به جلوگیری از این مشکل کمک می‌کند.

درمان بواسیر

از آن‌جایی که موز به تنظیم اجابت مزاج کمک می‌کند، می‌تواند باعث درمان هموروئید شود.

ترک سیگار

یکی از جالب­ترین خواص موز، کمک به ترک سیگار است. ویتامین B۶ و B۱۲ همراه با منیزیم و پتاسیم موجود در موز کمک می‌کنند تا از شر اعتیاد به نیکوتین خلاص شوید.

باعث لاغری

موز حاوی مقدار فراوانی از فیبر و مقدار کم چربی است و به راحتی نیز قابل هضم است. یک موز ۱۰۰ گرمی شامل حدود ۹۰ کالری است. و با در نظر گرفتن تمام مزایایی که دارد، گنجاندن آن در رژیم غذایی‌تان آسیبی به شما نمی‌رساند. بنابراین آن عزیزانی که مراقب وزن‌شان هستند، نیازی نیست که موز را از برنامه‌ی غذایی‌شان حذف کنند.

بی خوابی

همه‌ی ما می‌دانیم که خواب خوب شبانه چه‌قدر برای حفظ سلامت پوست و موی‌تان ضرورت دارد. ملاتونین هورمونی است که در بدن انسان باعث تنظیم خواب می‌شود و تریپتوفان یک آمینو اسید است که برای تولید هورمون خواب ضروری است.

سندرم پیش از قاعدگی

ویتامین B۶، سروتونین، تریپتوفان، دوپامین، و غیره، در موز به مبارزه با علائم بیماری سندرم قبل از قاعدگی، نوسانات خلقی نامنظم و افسردگی کمک می‌کند.

خواص موز

تقویت عمومی

موز، میوه ای مقوی و انرژی زا و درمان کننده خستگی های فکری و جسمی و عوارض دوران نقاهت و کم خونی است.

موز، مغز و اعصاب، عضلات، استخوان ها، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس، قلب و عروق، قوای جنسی و دیگر اندام های بدن را تقویت نموده و اختلالات آنها را برطرف می سازد و لاغری را درمان می نماید.

اختلالات تنفسی

موز، تسکین دهنده سرفه و سینه درد و التهاب حلق است.

اختلالات پوستی

ضماد موز مخلوط با سرکه، خارش های پوستی را التیام بخشیده و لکه های پوستی را برطرف می سازد.

پودر سوخته موز نیز التیام دهنده زخمها است و از خونریزی جلوگیری می نماید.

قوای جنسی

موز و موز خشک شده هر دو محرک جنسی به شمار می روند.

اختلالات معده

موز تقویت کننده معده و روده بوده و زخم معده را درمان می کند.

موز برای جلوگیری از التهابات معده مفید است.

 

نکاتی درباره موز

یک) به نسبت سایر میوه ها، موز دارای سطح انرژی بیشتری است که از این رو به ورزشکاران پیشنهاد می شود. همچنین موز تقویت کننده ماهیچه ها می باشد.

دو) موز دارای مقادیر بالایی از منیزیم و پتاسیم است. از این رو موز ضد استرس بوده و به کاهش فشار خون کمک می کند.

سه) موز چاق کننده است و برای افراد مبتلا به دیابت توصیه نمی شود (به علت شاخص گلیسمی بالا)

چهار) موز برای کسانی که در دوره ترک سیگار هستند بسیار مفید است.

پنج) جوشانده موز خونریزی را قطع می کند.

شش) موز خود تنها 0.5 درصد دارای کلسیم است اما باعث می شود که جذب کلسیم توسط بدن افزایش پیدا کند. (به علت وجود فروکتوالیگوساکارید ها)

هفت) موز گیاهی ضد سرطان است.

هشت)  موز خشک شده سرشار از کربوهیدرات است.

نه) نتایج یک مطالعه جدید در کالج سلطنتی لندن نشان داده است که مصرف یک عدد موز در روز به میزان قابل توجهی خطر بروز علائم آسم را در کودکان کاهش می‌دهد.

ده) موز منبع خوبی از فیبر بوده و آهن موجود در آن برای خونسازی مفید است.

 

جدول ارزش غذایی

*ارزش غذایی براساس 100 گرم از ماده مورد نظر است. 

موارد ضروری و اساسی	ارزش غذایی	درصد مصرف مجاز روزانه
انرژی	90 کیلوکالری	4.5%
کربوهیدرات	22.84 گرم	18 %
پروتئین	1.09 گرم	2 %
چربی کل	0.33 گرم	1 %
کلسترول	0 میلی گرم	0 %
فیبر خوراکی	2.60 گرم	7 %
ویتامین ها
اسید فولیک	20 میکروگرم	5 %
نیاسین	0.665 میلی گرم	4%
اسید پانتوتنیک	0.334 میلی گرم	7 %
پیریدوکسین	0.367 میلی گرم	28 %
ریبوفلاوین	0.073 میلی گرم	5 %
تیامین	0.031 میلی گرم	2 %
ویتامین (C) سی	8.7میلی گرم	2 %
ویتامین (A) آ	64یکای بین‌المللی	15 %
ویتامین (E) ای	0.10 میلی گرم	1 %
ویتامین (K) کا	0.5 میکروگرم	1 %
الکترولیت
سدیم	1 میلی گرم	0%
پتاسیم	358 میلی گرم	8 %
مواد معدنی
کلسیم	5 میلی گرم	0.5 %
مس	0.078 میلی گرم	8 %
آهن	0.26 میلی گرم	2 %
منیزیم	27 میلی گرم	7 %
منگنز	0.27 میلی گرم	13 %
فسفر	22 میلی گرم	3 %
سلنیوم	1میکروگرم	2 %
روی	0.5 میلی گرم	1 %
مواد مغذی گیاهی (فیتو-مواد مغذی)
کاروتن-a (بتا)	26 میکروگرم	–
کاروتن-β (بتا)	26 میکروگرم	–
زآگزانتین	22 میکروگرم	–